Η φετινή χρονιά μας έφερε αντιμέτωπους με μια παγκόσμια πανδημία, μια μη αναμενόμενη κατάσταση που επέβαλε και συνεχίζει να επιβάλλει ολοένα και πιο επιτακτικά την ανάγκη για αλλαγές στον τρόπο που είχαμε συνηθίσει να ζούμε και να εργαζόμαστε, όπως η ανάγκη της βελτίωσης των ηλεκτρονικών διαδικασιών, καθώς και της ανάπτυξης της χρήσης των ηλεκτρονικών τρόπων, μέσων και εργαλείων στον ιδιωτικό αλλά και στον δημόσιο τομέα.
Το άρθρο εξετάζει τις πρόσφατες πρωτοβουλίες ρύθμισης της ηλεκτρονικής εξ αποστάσεως ταυτοποίησης στην Ελλάδα, συγκρίνοντας μεταξύ των κανόνων που ισχύουν για τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς και λοιπά υπόχρεα πρόσωπα που εποπτεύονται από την Τράπεζα της Ελλάδος και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, και αυτών που ισχύουν για τους Παρόχους Υπηρεσιών Εμπιστοσύνης που εποπτεύονται από την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ), συμπεραίνοντας τα πλεονεκτήματα στα οποία θα οδηγήσει η σύμπλευση των δύο ρυθμιστικών πλαισίων.
Ήδη με τον Ν. 4727/2020 (άρ. 57) προβλέπεται ότι, πριν από την έκδοση πιστοποιητικού, ο Πάροχος Υπηρεσιών Εμπιστοσύνης μπορεί να χρησιμοποιήσει και τη μέθοδο ταυτοποίησης με διασφάλιση ισοδύναμη με τη φυσική παρουσία (άρ. 24 παρ. 1 περ. δ’ του Κανονισμού eIDAS), όπως είναι η εξ αποστάσεως ταυτοποίηση, παρέχοντας τη νομική βάση σε εθνικό επίπεδο ώστε οι Πάροχοι Υπηρεσιών Εμπιστοσύνης να έχουν τη δυνατότητα χρήσης της.
Η Πρόταση της ΕΕΤΤ (Απρίλιος 2020), η Πράξη της Τράπεζα της Ελλάδος (Ιούνιος 2020) και η Απόφασης της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (Νοέμβριος 2020) ρυθμίζουν τις απαιτήσεις για την εξ αποστάσεως ταυτοποίηση που μπορούν να εφαρμόζουν τα εποπτευόμενα από τον κάθε φορέα πρόσωπα. Παρατηρούνται πολλές ομοιότητες μεταξύ τους, όπως είναι η αξιολόγηση των κινδύνων σε περίπτωση αποδοχής των ισχυόντων ελληνικών δελτίων ταυτότητας, η έμφαση στην εκπαίδευση των υπαλλήλων που πραγματοποιούν την τηλεδιάσκεψη, η απαίτηση για διασύνδεση με αξιόπιστες δημόσιες βάσεις δεδομένων/μητρώων πολιτών, η τήρηση αρχείου για τις πραγματοποιηθείσες τηλεδιασκέψεις, ο ειδικά διαμορφωμένος χώρος ελεγχόμενης πρόσβασης για την πραγματοποίηση της τηλεδιάσκεψης, η συμμόρφωση με το νομικό πλαίσιο περί προστασίας προσωπικών δεδομένων, η δυνατότητα ανάθεσης της διαδικασίας εξ αποστάσεως ταυτοποίησης σε εξωτερικό πάροχο υπηρεσιών, κλπ. Η βασική διαφορά τους είναι ότι η Πρόταση της ΕΕΤΤ έχει εισηγηθεί μόνο την εξ αποστάσεως ταυτοποίησης με την παρουσία υπαλλήλου (τηλεδιάσκεψη), ενώ οι άλλες δύο επιτρέπουν είτε την τηλεδιάσκεψη είτε την αυτοματοποιημένη διαδικασία μέσω δυναμικού αυτοπορτρέτου (dynamic selfie).
Στην Ελλάδα αναμένουμε την έκδοση της υπουργικής απόφασης που θα ορίζει τις λεπτομέρειες και τις απαιτήσεις για την εξ αποστάσεως ηλεκτρονική ταυτοποίηση την οποία θα πραγματοποιούν οι Πάροχοι Υπηρεσιών Εμπιστοσύνης. Παραμένει να δούμε εάν η αναμενόμενη υπουργική απόφαση θα επιτρέπει και την αυτοματοποιημένη διαδικασία χωρίς την παρουσία υπαλλήλου. Η ρύθμισή της θα συντελέσει σημαντικά στη διευκόλυνση της ταυτοποίησης των προσώπων ιδιαίτερα όταν δεν είναι δυνατή η φυσική παρουσία, ενώ η δυνατότητα διεξαγωγής της εξ αποστάσεως ταυτοποίησης και με αυτοματοποιημένο τρόπο θα επιφέρει πολύ θετικά αποτελέσματα και σημαντικές συνεργασίες, αφού θα εναρμονίζεται με το αντίστοιχο ρυθμιστικό πλαίσιο που ακολουθούν οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί.
